Samenwerken aan en leren in een project leidt tot nieuwe inzichten en kennis. Door dat in een breed netwerk van betrokkenen te doen, groeit het draagvlak en het enthousiasme van de deelnemers zelf. Duurzame en effectieve preventiemethoden ontstaan waar burgers en professionals de gelegenheid krijgen samen op te trekken, met oog voor de lokale context. We adviseren hiervoor een provinciale community van burgers, overheden, professionals, zorg-/welzijnsorganisaties en verzekeraars op te zetten. Daarin is het verder ontwikkelen van nieuwe, effectieve methoden het beste geborgd.
Verschillende pilots binnen Vitale Regio verdienen opschaling. Dit kan uiteraard door voortzetting van het beleid binnen de gemeente zelf, maar de opgedane ervaring van dit project is juist dat een bovengemeentelijk netwerk van betrokkenen in hoge mate stimulerend werkt. Het kernteam van Vitale Regio vervulde die functie, en die werking ging ook uit van de werkbezoeken aan alle georganiseerde projecten.
Vitale Regio legde op deze manier een basis voor verdere samenwerking tussen gemeenten, De Friesland en GGD Fryslân. In het vervolg kunnen de Friese Preventieaanpak (FPA) en de hieraan gekoppelde communicatiestructuren hiervoor het vehikel zijn. De inzichten uit Vitale Regio zijn hierbij van groot belang.
Op basis daarvan adviseren wij de programmaorganisatie om de FPA te vullen met voldoende inhoudelijke projecten en activiteiten. Daarbij zou het helpen als er een provinciale community ontstaat, die burgers, overheden, professionals, zorg-/welzijnsorganisaties en verzekeraars bij elkaar brengt en houdt. Die kan de verdere ontwikkeling van nieuwe preventiemethoden aanjagen.
Openheid laat nieuwe vormen ontstaan
We hebben geleerd dat samenwerken aan en leren in een project geen strikt afgebakend geheel is, maar een traject. Samenwerkingsverbanden en nieuwe inzichten, kennis en geitenpaden, leiden met elkaar naar iets nieuws.
Vitale Regio laat zien dat open communicatie met burgers en een breed netwerk van betrokkenen, stimuleert tot draagvlak en deelname aan preventie-activiteiten.
Vitale Regio leerde ons verder dat preventie en de ontwikkeling ervan gebaat zijn bij een open benadering, waarbij lokaal tot passende en wenselijke ontwikkelingen wordt gekomen. Naast de uitvoering van grote landelijke programma’s, leefstijl en ieders eigen verantwoordelijkheid, moet er aandacht zijn voor de lokale context: daar kan preventie ontstaan en kan ruimte gevonden worden voor nieuwe ontwikkelingen en netwerken.
Ontstaanbaarheid
Ontstaanbaarheid is een uit de sociale innovatietheorie afkomstig begrip dat als alternatief voor ‘maakbaarheid’ wordt gebruikt. Het is een passend uitgangspunt voor de voorgestelde weg vooruit. Het geeft burgers en professionals de gelegenheid samen op te trekken en stimuleert om in beweging te komen. De gemeente of verzekeraar dicteert niet hoe het moet, maar geeft ruimte en creëert randvoorwaarden, die door burgers en professionals worden ingevuld met initiatieven en successen. Professionals ervaren dit begrip als stimulerend, het zet hen aan tot het zoeken en vinden van nieuwe mogelijkheden en het inzetten van hun creativiteit. Het brengt hen dichtbij hun persoonlijke drijfveren en verhoogt hun effectiviteit.
Een laatste aandachtspunt dat in de kenniscreatiebijeenkomsten aan de orde kwam, is aandacht voor de leefomgeving van de burger. Burgers leven hun leven in die omgeving, voelen zich ermee verbonden en zijn bereid zich ervoor in te zetten.
